3 maja 1791 roku – Sejm Czteroletni uchwalił ustawę rządową, zwaną później Konstytucją 3 Maja. Uchwalono ją w czasach szczególnie trudnych dla Polaków. Koniec XVIII wieku przyniósł bowiem trzy rozbiory oraz utratę niepodległości na 123 lata.

Ustawa zasadnicza była zapisana w 11 artykułach i wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Gwarantowała prawo powszechnej wolności dla szlachty i mieszczaństwa. Regulowała zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Autorami Konstytucji 3 Maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj, którzy określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”.

Konstytucja 3 Maja przetrwała czternaście miesięcy. Prawa, które wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką. Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono do ostatniego rozbioru. W okresie zaborów świętowanie 3 Maja było zakazane. Dopiero po I wojnie światowej, kiedy Polska odzyskała niepodległość, Święto Konstytucji 3 Maja zostało wznowione. Podczas II wojny światowej w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej Święto zostało zdelegalizowane. Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe. Od 1989 roku Święto Konstytucji 3 Maja znów jest świętem narodowym.

 

About Author